Làm thế nào mà Đồng hồ quân đội có thể phát triển từ một vật đeo trên tay của những người lính trong các cuộc chiến ác liệt trong chiến tranh thế giới thứ Nhất - World War I từ hơn 100 năm trước trở thành môt chiếc đồng hồ dành cho những người đam mê phong cách thời trang bụi bặm cá tính trong những năm gần đây ?
Bài viết được đăng trên tạp chí WatchTime do nhà báo nổi tiếng Allen Farmelo sẽ đưa cho bạn những thông tin thú vị về lịch sử phát triển của đồng hồ quân đội .
- Đồng hồ đeo tay lúc đầu chỉ được xem là dành cho phụ nữ khi mà nam giới thời đó vẫn ưa chuộng những chiếc đồng hồ bỏ túi hơn. Nhưng sau đó đồng hồ đeo tay cuối cùng đã trở thành một vật phẩm không thể thiếu của nam giới trong cơn sốt phát triển trào lưu đạp xe đạp ở Mỹ vào cuối những năm 1800 khi một loạt các loại phụ kiện dành cho nam giới được tạo ra để đeo những chiếc đồng hồ vào cổ tay họ khi đạp xe khi mà họ không thể vừa đạp xe vừa cho tay vào túi lấy chiếc đồng hồ ra để xem giờ - nhưng loại phụ kiện này khi đó được gọi là "vòng đeo tay" chính là tiền thân của dây quai đeo đồng hồ.
- Trong Chiến tranh Boer lần thứ hai (1899-1902) và Thế chiến thứ nhất (1914-1918), binh lính bắt đầu mua những chiếc đồng hồ đeo tay này vì họ tin rằng việc đeo một chiếc đồng hồ trên cổ tay luôn hiển thị thời gian chính xác có thể giúp họ sống sót bằng cách đồng bộ chính xác thời gian với lực lượng pháo binh trong các chiến dịch khi mà bộ binh phải xông pha lên trước pháo binh, sẽ an toàn hơn khi các chiến sĩ bộ binh có thể nắm rõ thời điểm pháo binh khai hỏa.
- Khi các cuộc chiến tranh kết thúc, những người sống sót sau những cuộc chiến này bắt đầu sử dụng đồng hồ đeo tay của họ để săn bắn, câu cá, đi bộ đường dài, đi xe đạp và cả trong các chuyến đi xa bằng ô tô. Các nhà sản xuất đồng hồ ở Châu Âu và Châu Mỹ đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng về những chiếc đồng hồ quân sự và cả dân sự, và các quảng cáo đã sẵn sàng kết hợp cả hai mục đích sử dụng vào một thông điệp: " Những người đàn ông đích thực sẽ luôn sẵn sàng thực hiện những nhiệm vụ khó khăn và họ cần những chiếc đồng hồ đeo tay bền bỉ "
Chiếc Rolex Oyster Perpetual Ref. 6350 đầu tiên với mặt dial hoa văn dạng tổ ong ra đời vào năm 1953 đã được đấu giá với mức giá 68,750 Franc tại nhà đấu giá Christie’s Geneva vào năm 2016. Mẫu đồng hồ Rolex Explorer không có ô lịch đã được đổi tên thành Oyster với các cọc giờ dạng số latin ra mắt vào năm 1953 đã trở thành một trong những biểu tượng của kỹ nguyên của những chiếc đồng hồ đeo tay bền bỉ dành cho nam giới.
- Vào năm 1903, Dimier Frères & Cie. đã được cấp bằng sáng chế cho một thiết kế vỏ case đồng hồ có các quai (Lug) để gắn dây đồng hồ và đeo trên tay. Và sau đó vào năm 1913, Ingersoll - một công ty sản xuất đồng hồ theo đơn đặt hàng có trụ sở tại New York với năng suất sản xuất khoảng 8,000 chiếc đồng hồ trong một ngày đã quảng cáo về những chiếc đồng hồ đeo tay dành cho “những kẻ đam mê hoạt động ngoài trời” and “những vận động viên chuyên nghiệp.” Những công ty khác cũng quảng cáo về những chiếc đồng hồ đeo tay với các mỹ từ như như “Đồng hồ dành cho những nhiệm vụ khó khăn” và “Đồng hồ đeo tay dành cho những người thám hiểm.” ...
- Cuối cùng, Từ “Khaki” bắt đầu xuất hiện trong những quảng cáo về đồng hồ đeo tay nam giới với thiết kế có những bộ dây đồng hồ bằng vải màu vàng cát ,và vào đầu năm 1917, Depollier - một công ty đồng hồ của Mỹ đã sản xuất và bán ra những chiếc đồng hồ có khả năng chống hơi nước với mặt đồng hồ có dạ quang và bộ máy được sản xuất bởi tập đoàn đồng hồ Waltham của Mỹ , và những chiếc đồng hồ đó được gọi là "Khaki Watch" - những chiếc đồng hồ quân đội mà chúng ta thấy ngày nay tưởng đơn giản nhưng chúng đã được phát triển từ hơn 100 năm trước.
2. Rũ bỏ tàn dư của thời kỳ Victoria* và đón nhận những giá trị mới.
*Thời kì Victoria (Victorian era): Ám chỉ thế kỉ thứ 19 trong thời kỳ Nữ hoàng Victoria của nước Anh trị vì, từ năm 1837 cho đến khi bà qua đời vào năm 1901.
- Trong khi những chiếc đồng hồ đeo tay mới này thu hút những người lính vì những lý do rõ ràng liên quan đến mục đích cần sự chính xác về thời gian, chúng đồng thời cũng thu hút cả một thế hệ đang muốn bỏ qua lối thời trang trang trí cao cấp và các nghi thức nghiêm ngặt của thời đại Victoria và Edward để ủng hộ những thiết kế đơn giản, tiện dụng và cả những chuẩn mực xã hội ngày càng thoải mái hơn .
- Giữa các cuộc Chiến tranh thế giới, đồng hồ đeo tay cũng dần trở nên phù hợp hơn với sự khát khao ngày càng lớn về sự tụ do và sự ám ảnh ngày càng tăng về những cuộc thám hiểm , được thể hiện bằng chủ nghĩa bảo tồn của John Muir, sự hình thành Công viên Quốc gia Hoa Kỳ của Teddy Roosevelt và những câu chuyện dần nổi tiếng trong giới trẻ của của đại văn hào Ernest Hemingway về cựu chiến binh Thế chiến I và nhân vật Nick Adams trong tiểu thuyết của ông. Đây là bối cảnh lịch sử mà không có loại đồng hồ nào thích hợp theo thị hiếu của người tiêu dùng ngoài những chiếc đồng hồ quân đội với thiết kế mạnh mẽ .
3. Rolex, Tudor và khởi nguồn của dòng đồng hồ quân đội.
Năm 1919, Hans Wilsdorf chuyển Rolex từ London đến La Chaux-de-Fonds, Thụy Sĩ, nơi ông bắt đầu hoàn thiện thiết kế vỏ của mẫu đồng hồ Oyster chống thấm nước của mình, và vào năm 1946, ông thành lập Tudor để cung cấp những chiếc đồng hồ tương tự nhưng giá cả phải chăng hơn.
- Vốn là mà một nhà tiếp thị xuất sắc, Wilsdorf đã hợp tác với những nhà thám hiểm và vận động viên có nổi tiếng làm người chứng thực thương hiệu đồng hồ, củng cố ý tưởng rằng đồng hồ đeo tay có thể hoạt động như một biểu tượng của sự bền bỉ . Sức mạnh của biểu tượng về sự bền bỉ đó cho tới ngày nay vẫn là đặc trưng của dòng đồng hồ quân đội..
- Mặc dù Rolex chỉ nhận các hợp đồng quân sự với số lượng hạn chế, nhiều binh sĩ trong Thế chiến II - đặc biệt là các phi công - vẫn mua một chiếc Oyster cho mình vì tính dễ đọc và độ chính xác vượt xa đồng hồ theo tiêu chuẩn quân đội mil-spec. Wilsdorf không thể nghĩ rằng hiệu ứng quảng cáo lại tốt đến như vậy, vì những quân nhân đeo trên tay những chiếc Rolex này nhanh chóng trở thành anh hùng qua các cuộc chiến và biểu tượng về sự mạnh mẽ của một người đàn ôn, và nó đã thực sự tạo nên một phong cách mới cho nam giới.
- Tận dụng cơ hội tiếp thị đó, Wilsdorf đã đổi tên thương hiệu Rolex Oyster thành Air-King vào năm 1945, một động thái kết hợp hoàn hảo với sự xuất hiện của Kỷ nguyên máy bay phản lực sau Thế chiến thứ hai. Năm 1953, Wilsdorf đặt lại tên thương hiệu cho một chiếc Oyster với các chữ số trên mặt đồng hồ là Explorer. thời điểm này Rolex lại trở nên nổi tiếng khi mà một chiếc đồng hồ Oyster đã lên đến đỉnh Everest cùng đội của Sir Edmund Hillary. Mặc dù Air-King và Explorer đều không phải là đồng hồ chuyên cho mục đích quân sự, nhưng chúng mang sưc hấp dẫn khó cưỡng với nam giới nhờ vẻ đẹp đơn giản và sự bền bỉ .
Tudor Ranger là một phiên bản có mức giá rẻ hơn của Rolex Explorer.
Mẫu Tudor 41-mm Heritage Ranger được sản xuất lại vào năm 2014 từ nguyên bản là chiếc Tudor Ranger đã giúp Tudor mở rộng thị trường nhanh chóng.
- Mẫu Rolex Air-King đã đặt ra câu hỏi về sự khác biệt giữa đồng hồ phi công và đồng hồ quân đội. Mặc dù nhiều chiếc đồng hồ được thiết kế với mục đích dành cho phi công (ví dụ: Longines Charles Lindbergh, Zeniths với các mẫu đồng hồ có kích thước lớn và in các chữ số to rõ , nhiều loại đồng hồ bấm giờ khác nhau và cuối cùng là GMT), thêm nhiều chiếc đồng hồ có thông số kỹ thuật trong Thế chiến thứ II dành cho cả bộ phận trên không và mặt đất, tất cả gây khó khăn để vẽ nên một ranh giới rõ ràng giữa hai loại. Bởi vì hầu hết dân thường rất khó để có thể trở thành phi công, hoạt động tiếp thị thương mại của những chiếc đồng hồ này tập trung vào “thực địa”, một thuật ngữ có thể bắt nguồn từ “chiến trường” nhưng từ lâu đã trở thành đồng nghĩa với hoạt động tham hiểm. Trong trường hợp của Rolex - cũng như nhiều thương hiệu khác - sự khác biệt giữa đồng hồ phi công và đồng hồ quân đội có thể phụ thuộc vào quy ước đặt tên và tiếp thị, cả hai đều không mang lại sự khác biệt rõ ràng.
- Tuy nhiên, Rolex Explorer đã đủ phổ biến trong những năm 1950 và Tudor đã đưa ra Ranger như một sự thay thế hợp lý vào đầu những năm 1960. Với mặt đen, các vạch chia giờ in đậm và vỏ Rolex Oyster cứng cáp, Ranger đã thể hiện tính thẩm mỹ và chức năng đơn giản của chiếc đồng hồ quân đội. Vào năm 2014, Tudor đã phát hành lại nó với tên gọi Heritage Ranger, một chiếc đồng hồ quân đội 41 mm với dây đeo vải họa tiết quân đội đã giúp đưa công ty trở lại vị trí hàng đầu của ngành sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ.
4. Sự trỗi dậy của đồng hồ lính Mỹ - Hamilton Khaki Field Watch
- Tại sao một thiết kế đồng hồ thời Thế chiến thứ hai vẫn còn ảnh hưởng đến tâm trí của mọi người trong những năm 1950 và 60, thời điểm mà chủ nghĩa tương lai phát triển nhanh và những trận chiến khốc liệt là điều không ai mong muốn ? Một phần của câu trả lời có thể đến từ hình ảnh của những người lính dùng cảm và mạnh mẽ vốn được coi là một hình ảnh lý tưởng về nam tính xuất hiện trong các booh phim về chủ đề Thế chiến thứ hai - đặc biệt là bộ phim được đề cử Oscar năm 1951 "The Frogmen", đã giúp gắn kết những chiếc đồng hồ quân đội của Hamilton vào trí tưởng tượng của mọi người như biểu tượng của nam tính và dũng cảm.
- Giống như hầu hết các nhà sản xuất đồng hồ của Mỹ, Hamilton mắc kẹt với các thông số về kỹ thuật quân sự thời Thế chiến II sau chiến tranh, nhưng vào năm 1964, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã ban hành thông số kỹ thuật đồng hồ MIL-W-46374A, nguyên mẫu cho Hamilton 33-mm Ref. 9219, một chiếc đồng hồ quân đội đơn giản với các vạch chia 24 giờ được in rõ trên mặt dial và Hamilton đã sản xuất với số lượng kỷ lục - lên tới hàng triệu chiếc. Có thể đoán được, và số lượng này thậm chí còn cao hơn trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam với như cầu cao kỷ lục từ bộ quốc phòng Mỹ để cung cấp đồng hồ lính mỹ trong chiến tranh Việt Nam.
- Vào cuối những năm 1960, Hamilton đã hợp tác với L.L. Bean ( một công ty bán lẻ chuyên bán các sản phẩm dành cho các môn thể thao thám hiểm ) để bán các phiên bản cải biên của mẫu đồng hồ quân đội Hamilton 9219. Đồng hồ Hamilton sẽ được cung cấp cùng với dao, la bàn, tất len dày của Quân đội Thụy Sĩ và các mặt hàng dành cho hoạt động ngoài trời khác, Hamilton sẽ lặp lại chiến lược tiếp thị đồng thương hiệu này với các nhà bán lẻ khác như Orvis và Brookstone, cũng như bán vô số các mẫu đồng hồ quân đội Khaki Filed mang nhãn hiệu Hamilton cho các cửa hàng thương mại khác. Khi các thông số kỹ thuật của đồng hồ quân đội MIL-W-46374A trở nên lỗi thời vào những năm 1980 - điều có thể khiến dây chuyền sản xuất khổng lồ của hamilton có khả năng bị ngừng hoạt động - Hamilton bắt đầu tấn công thị trường dân sự mạnh mẽ hơn với Đồng hồ Hamilton Khaki Field, biến chiếc đồng hồ quân đội vốn là biểu tượng quân sự này thành một phụ kiện phong cách sống ngoài trời một cách hiệu quả.
5- Khi tiêu chuẩn đồng hồ quân sự trở thành tiêu chuẩn của một chiếc đồng hồ thị trường .
- Một điều may mắn cho Hamilton và các công ty bán đồng hồ quân đội khác chính là việc phong cách thời trang chịu ảnh hưởng của quân đội đã trải qua một cuộc hành trình phức tạp để tiến vào ngành vào thời trang cao cấp trong suốt những năm 70 và 80.
- Vào năm 1971, Yves Saint-Laurent đã bất ngờ biến các chất liệu vải áo quân đội in các hoa văn ngụy trang - Camo trở nên sang trọng bằng cách mang chúng lên các mẫu thiết kế của ông ta. một sự thể hiện sự ủng hộ với những người biểu tình chống chiến tranh ở Hoa Kỳ - vốn lànhững người đã mặc những bộ quân phục với sự mỉa mai trong các cuộc biểu tình. Đến những năm 1980, các ban nhạc punk có khuynh hướng chính trị như The Clash đã giúp các mẫu áo khoác quân đội trở nên phổ biến rộng rãi, trong khi Andy Warhol bắt đầu vẽ những bức tranh lớn có hoa văn Camo.những điều này đã thúc đẩy một sự gia tăng doanh số đáng kể cho các sản phẩm thiết kế theo phong cách quân đội vào thời điểm đó.
- Đây là thời điểm mà phong cách thời trang quân đội với sự mạnh mẽ và nam tính đã lên ngôi mạnh mẽ. Paul Newman và Robert Redford luôn thích các phụ kiện như kính phi công, quần kaki và áo khoác quân đội với vẻ ngoài nhẹ nhàng và nam tính. Trong khi đó Andy Warhol đã bổ sung đôi giày hiệu Levi’s, Chelsea boots và kính gọng sừng của mình với một chiếc áo vest phi công màu đỏ hiệu L.L. Bean. Andy Warhol qua đời vào năm 1987 nhưng bộ trang phục phong cách quân đội của ông đã trở thàn một bộ sưu tập mang tính biểu tượng đến mức nó đã trở thành mặt hàng thời trang chủ lực của nam giới kể từ đó.
- Những trang phục mang phong cách quân đội này đã trở nên phổ biến và tồn tại lâu đến nỗi ngày nay chúng ta hầu như không để ý tới nguồn gốc quân sự của những chiếc túi xách Louis Vuitton Camo, những chiếc kính phi công Prada trị giá 500$, hay những chiếc túi đựng đạn dược trên áo khoác Ralph Lauren. Tận dụng sự trỗi dậy mạnh mẽ của trang phục phong cách quân đội , vào năm 2018, Hamilton đã giới thiệu Khaki Field Mechanical, dòng sản phẩm đồng hồ phong cách quân đội mang tính biểu tượng của hãng.
- Dòng sản phẩm Khaki Field bao gồm từ những chiếc đồng hồ size 50 mm đen nhám đến những phiên bản thép size 38 mm mảnh mai với dây đai NATO màu xanh ô liu và dạ quang hơi ố vàng. Sự hồi sinh của Hamilton Khaki Field một lần nữa chứng minh rằng, trong khi công nghệ tiến về phía trước thì thời trang sẽ quay trở về với những giá trị cốt lõi của nó.
